4822 SAYILI KANUNLA DEĞİŞİK 4077 SAYILI TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA
KANUN
08 Mart 1995 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 22221
4822 SAYILI KANUNLA DEĞİŞİK 4077 SAYILI TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN
BİRİNCİ KISIM
Amaç, Kapsam, Tanımlar
Amaç
Madde 1- Bu Kanunun amacı, kamu yararına uygun olarak tüketicinin sağlık ve
güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, aydınlatıcı, eğitici, zararlarını
tazmin edici, çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı önlemleri almak ve
tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek ve bu konudaki
politikaların oluşturulmasında gönüllü örgütlenmeleri teşvik etmeye ilişkin
hususları düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2- Bu Kanun, birinci maddede belirtilen amaçlarla mal ve hizmet
piyasalarında tüketicinin taraflardan birini oluşturduğu her türlü tüketici
işlemini kapsar.
Tanımlar
Madde 3 - Bu Kanunun uygulamasında;
a) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
b) Bakan: Sanayi ve Ticaret Bakanını,
c) Mal: Alış-verişe konu olan taşınır eşyayı, konut ve tatil amaçlı taşınmaz
malları ve elektronik ortamda kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü
ve benzeri gayri maddi malları,
d) Hizmet: Bir ücret veya menfaat karşılığında yapılan mal sağlama dışındaki her
türlü faaliyeti,
e) Tüketici: Bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen,
kullanan veya yararlanan gerçek ya da tüzel kişiyi,
f) Satıcı: Kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki
faaliyetleri kapsamında tüketiciye mal sunan gerçek veya tüzel kişileri,
g) Sağlayıcı: Kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki
faaliyetleri kapsamında tüketiciye hizmet sunan gerçek veya tüzel kişileri,
h) Tüketici işlemi: Mal veya hizmet piyasalarında tüketici ile satıcı-sağlayıcı
arasında yapılan her türlü hukuki işlemi,
ı) İmalatçı-Üretici: Kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere tüketiciye
sunulmuş olan mal veya hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini
yahut ara mallarını üretenler ile mal üzerine kendi ayırt edici işaretini,
ticari markasını veya unvanını koyarak satışa sunanları,
j) İthalatçı: Kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan
mal veya hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara
mallarını yurt dışından getirerek satışa sunan gerçek veya tüzel kişiyi,
k) Kredi veren: Mevzuatları gereği tüketicilere nakit kredi vermeye yetkili olan
banka, özel finans kuruluşu ve finansman şirketlerini,
l) Reklam veren: Ürettiği ya da pazarladığı malın/hizmetin tanıtımını yaptırmak,
satışını artırmak veya imajını yaratıp güçlendirmek amacıyla hazırlattığı,
içinde firmasının ya da mal/hizmet markasının yer aldığı reklamları yayınlatan,
dağıtan ya da başka yollarla sergileyen gerçek ya da tüzel kişiyi,
m) Reklamcı: Ticari reklam ve ilânları reklam verenin duyduğu ihtiyaç
doğrultusunda hazırlayan ve reklam veren adına yayınlanmasına aracılık eden
ticari iletişim uzmanı gerçek ya da tüzel kişiyi,
n) Mecra kuruluşu: Ticari reklam veya ilânı hedef kitleye ulaştıran iletişim
kanallarının ya da her türlü aracın sahibi, işleticisi veya kiralayıcısı olan
gerçek veya tüzel kişiyi,
o) Teknik düzenleme: Bir ürünün ve hizmetin, ilgili idari hükümler de dahil
olmak üzere, özellikleri, işleme ve üretim yöntemleri, bunlarla ilgili
terminoloji, sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme ve uygunluk
değerlendirilmesi işlemleri hususlarından biri veya birkaçını belirten ilgili
Bakanlık tarafından Resmi Gazetede yayımlanarak mecburi uygulamaya konulan
standartlar dahil olmak üzere uyulması zorunlu olan her türlü düzenlemeyi,
p) Tüketici örgütleri: Tüketicinin korunması amacıyla kurulan dernek, vakıf veya
bunların üst kuruluşlarını, İfade eder.
İKİNCİ KISIM
Tüketicinin Korunması ve Aydınlatılması
Ayıplı mal
Madde 4- Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda ya da reklam
ve ilânlarında yer alan veya satıcı tarafından bildirilen veya standardında veya
teknik düzenlemesinde tespit edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine
aykırı olan ya da tahsis veya kullanım amacı bakımından değerini veya
tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi,
hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar, ayıplı mal olarak kabul edilir.
Tüketici, malın teslimi tarihinden itibaren otuz gün içerisinde ayıbı satıcıya
bildirmekle yükümlüdür. Tüketici bu durumda, bedel iadesini de içeren
sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında
bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı,
tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Tüketici bu
seçimlik haklarından biri ile birlikte ayıplı malın neden olduğu ölüm ve/veya
yaralanmaya yol açan ve/veya kullanımdaki diğer mallarda zarara neden olan
hallerde imalatçı-üreticiden tazminat isteme hakkına da sahiptir.
İmalatçı-üretici, satıcı, bayi, acente, ithalatçı ve 10 uncu maddenin beşinci
fıkrasına göre kredi veren ayıplı maldan ve tüketicinin bu maddede yer alan
seçimlik haklarından dolayı müteselsilen sorumludur. Ayıplı malın neden olduğu
zarardan dolayı birden fazla kimse sorumlu olduğu takdirde bunlar müteselsilen
sorumludurlar. Satılan malın ayıplı olduğunun bilinmemesi bu sorumluluğu ortadan
kaldırmaz.
Bu madde ile ayıba karşı sorumlu tutulanlar, ayıba karşı daha uzun bir süre ile
sorumluluk üstlenmemişlerse, ayıplı maldan sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya
çıkmış olsa bile malın tüketiciye teslimi tarihinden itibaren iki yıllık
zamanaşımına tabidir. Bu süre konut ve tatil amaçlı taşınmaz mallarda beş
yıldır. Ayıplı malın neden olduğu her türlü zararlardan dolayı yapılacak
talepler ise üç yıllık zamanaşımına tabidir. Bu talepler zarara sebep olan malın
piyasaya sürüldüğü günden başlayarak on yıl sonra ortadan kalkar. Ancak, satılan
malın ayıbı, tüketiciden satıcının ağır kusuru veya hile ile gizlenmişse
zamanaşımı süresinden yararlanılamaz.
Ayıplı malın neden olduğu zararlardan sorumluluğa ilişkin hükümler dışında,
ayıplı olduğu bilinerek satın alınan mallar hakkında yukarıdaki hükümler
uygulanmaz.
Satışa sunulacak ayıplı mal üzerine ya da ambalajına, imalatçı veya satıcı
tarafından tüketicinin kolaylıkla okuyabileceği şekilde "özürlüdür" ibaresini
içeren bir etiket konulması zorunludur. Yalnızca ayıplı mal satılan veya bir kat
ya da reyon gibi bir bölümü sürekli olarak ayıplı mal satışına, tüketicinin
bilebileceği şekilde tahsis edilmiş yerlerde bu etiketin konulma zorunluluğu
yoktur. Malın ayıplı olduğu hususu, tüketiciye verilen fatura, fiş veya satış
belgesi üzerinde gösterilir.
Güvenli olmayan mallar, piyasaya özürlüdür etiketiyle dahi arz edilemez. Bu
ürünlere, 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve
Uygulanmasına Dair Kanun hükümleri uygulanır.
Bu hükümler, mal satışına ilişkin her türlü tüketici işleminde de uygulanır.
Ayıplı hizmet
Madde 4/A- Sağlayıcı tarafından bildirilen reklam ve ilânlarında veya
standardında veya teknik kuralında tespit edilen nitelik veya niteliği etkileyen
niceliğine aykırı olan ya da yararlanma amacı bakımından değerini veya
tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi,
hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren hizmetler, ayıplı hizmet olarak kabul
edilir.
Tüketici, hizmetin ifa edildiği tarihten itibaren otuz gün içerisinde bu ayıbı
sağlayıcıya bildirmekle yükümlüdür. Tüketici bu durumda, sözleşmeden dönme,
hizmetin yeniden görülmesi veya ayıp oranında bedel indirimi haklarına sahiptir.
Tüketicinin sözleşmeyi sona erdirmesi, durumun gereği olarak haklı
görülemiyorsa, bedelden indirim ile yetinilir. Tüketici, bu seçimlik haklarından
biri ile birlikte 4 üncü maddede belirtilen şartlar çerçevesinde tazminat da
isteyebilir. Sağlayıcı, tüketicinin seçtiği bu talebi yerine getirmekle
yükümlüdür.
Sağlayıcı, bayi, acente ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına göre kredi veren,
ayıplı hizmetten ve ayıplı hizmetin neden olduğu her türlü zarardan ve
tüketicinin bu maddede yer alan seçimlik haklarından dolayı müteselsilen
sorumludur. Sunulan hizmetin ayıplı olduğunun bilinmemesi bu sorumluluğu ortadan
kaldırmaz.
Daha uzun bir süre için garanti verilmemiş ise, ayıp daha sonra ortaya çıkmış
olsa bile ayıplı hizmetten dolayı yapılacak talepler hizmetin ifasından itibaren
iki yıllık zamanaşımına tabidir. Ayıplı hizmetin neden olduğu her türlü
zararlardan dolayı yapılacak talepler ise üç yıllık zamanaşımına tabidir. Ancak,
sunulan hizmetin ayıbı, tüketiciden sağlayıcının ağır kusuru veya hile ile
gizlenmişse zamanaşımı süresinden yararlanılamaz.
Ayıplı hizmetin neden olduğu zararlardan sorumluluğa ilişkin hükümler dışında,
ayıplı olduğu bilinerek edinilen hizmetler hakkında yukarıdaki hükümler
uygulanmaz.
Bu hükümler, hizmet sağlamaya ilişkin her türlü tüketici işleminde de uygulanır.
Satıştan kaçınma
Madde 5- Üzerinde "numunedir" veya "satılık değildir" ibaresi bulunmayan bir
malın; ticarî bir kuruluşun vitrininde, rafında veya açıkça görülebilir herhangi
bir yerinde teşhir edilmesi halinde satıcı bu malların satışından kaçınamaz.
Hizmet sağlamada da haklı bir sebep olmaksızın kaçınılamaz.
Aksine bir teamül, ticarî örf veya adet yoksa, satıcı bir mal veya hizmetin
satışını o mal veya hizmetin kendisi tarafından belirlenen miktar, sayı veya
ebat gibi koşullara ya da başka bir mal veya hizmetin satın alınmasına bağlı
kılamaz.
Diğer mal satışı ve hizmet sağlama sözleşmelerinde de bu hüküm uygulanır.
Sözleşmelerdeki haksız şartlar
Madde 6- Satıcı veya sağlayıcının tüketiciyle müzakere etmeden, tek taraflı
olarak sözleşmeye koyduğu, tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerinde
iyi niyet kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine dengesizliğe neden
olan sözleşme koşulları haksız şarttır.
Taraflardan birini tüketicinin oluşturduğu her türlü sözleşmede yer alan haksız
şartlar tüketici için bağlayıcı değildir.
Eğer bir sözleşme şartı önceden hazırlanmışsa ve özellikle standart sözleşmede
yer alması nedeniyle tüketici içeriğine etki edememişse, o sözleşme şartının
tüketiciyle müzakere edilmediği kabul edilir.
Sözleşmenin bütün olarak değerlendirilmesinden, standart sözleşme olduğu
sonucuna varılırsa, bu sözleşmedeki bir şartın belirli unsurlarının veya
münferit bir hükmünün müzakere edilmiş olması, sözleşmenin kalan kısmına bu
maddenin uygulanmasını engellemez.
Bir satıcı veya sağlayıcı, bir standart şartın münferiden tartışıldığını ileri
sürüyorsa, bunu ispat yükü ona aittir.
6/A, 6/B, 6/C, 7, 9, 9/A, 10, 10/A ve 11/A maddelerinde yazılı olarak
düzenlenmesi öngörülen tüketici sözleşmeleri en az oniki punto ve koyu siyah
harflerle düzenlenir ve sözleşmede bulunması gereken şartlardan bir veya
birkaçının bulunmaması durumunda eksiklik sözleşmenin geçerliliğini etkilemez.
Bu eksiklik satıcı veya sağlayıcı tarafından derhal giderilir.
Bakanlık standart sözleşmelerde yer alan haksız şartların tespit edilmesine ve
bunların sözleşme metninden çıkartılmasının sağlanmasına ilişkin usul ve
esasları belirler.
Taksitle satış
Madde 6/A- Taksitle satış, satım bedelinin en az iki taksitle ödendiği ve malın
veya hizmetin sözleşmenin düzenlendiği anda teslim veya ifa edildiği satım
türüdür.
Taksitle satış sözleşmesinin yazılı şekilde yapılması zorunludur. Sözleşmede
bulunması gereken asgari koşullar aşağıda gösterilmiştir:
a) Tüketicinin ve satıcı veya sağlayıcının isim, unvan, açık adresleri ve varsa
erişim bilgileri,
b) Malın veya hizmetin Türk Lirası olarak vergiler dahil peşin satış fiyatı,
c) Vadeye göre faiz ile birlikte ödenecek Türk Lirası olarak toplam satış
fiyatı,
d) Faiz miktarı, faizin hesaplandığı yıllık oran ve sözleşmede belirlenen faiz
oranının yüzde otuz fazlasını geçmemek üzere gecikme faizi oranı,
e) Peşinat tutarı,
f) Ödeme planı,
g) Borçlunun temerrüde düşmesinin hukuki sonuçları.
Satıcı veya sağlayıcı, bu bilgilerin sözleşmede yer almasını sağlamak ve
taraflar arasında akdedilen sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye vermekle
yükümlüdür. Sözleşmeden ayrı olarak kıymetli evrak niteliğinde senet
düzenlenecekse, bu senet, her bir taksit ödemesi için ayrı ayrı olacak şekilde
ve sadece nama yazılı olarak düzenlenir. Aksi takdirde, kambiyo senedi
geçersizdir.
Taksitle satışlarda; tüketici, borçlandığı toplam miktarı önceden ödeme hakkına
sahiptir. Tüketici aynı zamanda, bir taksit miktarından az olmamak şartıyla bir
veya birden fazla taksit ödemesinde bulunabilir. Her iki durumda da satıcı,
ödenen miktara göre gerekli faiz indirimini yapmakla yükümlüdür.
Satıcı veya sağlayıcı, taksitlerden birinin veya birkaçının ödenmemesi halinde
kalan borcun tümünün ifasını talep etme hakkını saklı tutmuşsa, bu hak; ancak
satıcının veya sağlayıcının bütün edimlerini ifa etmiş olması durumunda ve
tüketicinin birbirini izleyen en az iki taksidi ödemede temerrüde düşmesi ve
ödenmeyen taksit toplamının satış bedelinin en az onda biri olması halinde
kullanılabilir. Ancak satıcının veya sağlayıcının bu hakkını kullanabilmesi için
en az bir hafta süre vererek muacceliyet uyarısında bulunması gerekir.
Sözleşme şartları tüketici aleyhine hiçbir şekilde değiştirilemez.
Devre tatil
Madde 6/B- Devre tatil sözleşmeleri, en az üç yıl süre için yapılan ve bu süre
zarfında yıl içinde, belirli veya belirlenebilecek ve bir haftadan az olmayacak
bir dönem için bir veya daha fazla sayıdaki taşınmazın kullanım hakkının devri
ya da devri taahhüdünü içeren ve bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunlu,
yazılı sözleşme ya da sözleşmeler grubudur.
Devre tatil sözleşmelerine ilişkin usul ve esasları Bakanlık belirler.
Paket tur
Madde 6/C- Paket tur sözleşmeleri; ulaştırma, konaklama ve bunlara yardımcı
sayılmayan diğer turistik hizmetlerin en az ikisinin birlikte, her şeyin dahil
olduğu fiyatla satılan veya satış taahhüdü yapılan ve hizmeti yirmidört saatten
uzun bir süreyi kapsayan veya gecelik konaklamayı içeren ve bir nüshasının
tüketiciye verilmesi zorunlu, önceden düzenlenmiş yazılı sözleşmelerdir.
Paket tur sözleşmelerine ilişkin usul ve esasları Bakanlık belirler.
Kampanyalı satış
Madde 7- Kampanyalı satış, gazete, radyo, televizyon ilânı ve benzeri yollarla
tüketiciye duyurularak düzenlenen kampanyalara iştirakçi kabul edilmesi ve malın
veya hizmetin daha sonra teslim veya ifa edilmesi suretiyle yapılan satımdır.
Kampanyalı satışlar Bakanlığın izni ile yapılır. Bakanlık hangi tür satışların
izne tabi olacağını, ön ödeme, taksit miktarı, teslim süresi, üretici firma
garantisi, yatırılacak teminat ile kampanyalı satışlarda uyulması gereken usul
ve esasları tespit eder.
İlan ve taahhüt edilen mal veya hizmetin teslimatının veya ifasının hiç ya da
gereği gibi yapılmaması durumunda, satıcı, sağlayıcı, bayi, acente,
imalatçı-üretici, ithalatçı ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına göre kredi
veren müteselsilen sorumludur.
Tüketici kampanyadan ayrılmaya karar verdikten sonra kampanyayı düzenleyen, mal
veya hizmetin tüketiciye teslim tarihini geçmemek şartıyla tüketicinin o ana
kadar ödediği tüm bedeli ödemekle yükümlüdür.
Kampanyayı düzenleyen, kampanyalı satışlarda düzenlenecek yazılı sözleşmede, 6/A
maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen bilgilere ek olarak "kampanya bitiş
tarihi" ve "mal veya hizmetin teslim veya yerine getirilme tarih ve şekli"ne
ilişkin bilgileri de içeren sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye vermek
zorundadır.
Sözleşmede aksi kararlaştırılmadıkça, ön ödeme tutarı, mal veya hizmetin satış
bedelinin yüzde kırkından fazla olamaz.
Kampanyalı satışlarda malın teslim ya da hizmetin ifa süresi on iki ayı aşamaz.
Konut ve tatil amaçlı taşınmaz mallar için bu süre otuz aydır.
Tüketicinin ödemeye ilişkin tüm edimlerini yerine getirmesi durumunda, malın
teslimi ya da hizmetin ifası, ödemenin bitimini takiben en geç bir ay içinde
yapılmak zorundadır.
Kampanyalı taksitle satışlarda 6/A maddesi hükümleri de uygulanır.
Kapıdan satış
Madde 8- Kapıdan satış; işyeri, fuar, panayır gibi satış mekanları dışında
yapılan satımlardır.
Bakanlık, kapıdan satış yapacaklarda aranılacak nitelikleri, bu Kanuna tabi olan
ve olmayan kapıdan satışları ve kapıdan satışlara ilişkin uygulama usul ve
esaslarını belirler.
Bu tür satışlarda; tüketici, teslim aldığı tarihten itibaren yedi gün içinde
malı kabul etmekte veya hiçbir gerekçe göstermeden ve hiçbir yükümlülük altına
girmeden reddetmekte serbesttir. Hizmetlerin satımında ise bu süre, sözleşmenin
imzalandığı tarihten itibaren başlar. Bu süre dolmadan satıcı veya sağlayıcı,
kapıdan satış işlemine konu mal veya hizmet karşılığında tüketiciden herhangi
bir isim altında ödeme yapmasını veya borç altına sokan herhangi bir belge
vermesini isteyemez. Satıcı, cayma bildirimi kendisine ulaştığı andan itibaren
yirmi gün içerisinde malı geri almakla yükümlüdür.
Tüketici, malın mutat kullanımı sebebiyle meydana gelen değişiklik ve
bozulmalarından sorumlu değildir.
Taksitle yapılan kapıdan satışlarda 6/A maddesi, kampanyalı kapıdan satışlarda 7
nci madde hükümleri ayrıca uygulanır.
Kapıdan satışlarda satıcının ve sağlayıcının yükümlülüğü
Madde 9- Kapıdan satış sözleşmelerinde, sözleşmede bulunması gereken diğer
unsurlara ilave olarak mal veya hizmetin nitelik ve niceliğine ilişkin
açıklayıcı bilgiler, cayma bildiriminin yapılacağı açık adres ve en az on altı
punto ve koyu siyah harflerle yazılmış aşağıdaki ibare yer almak zorundadır:
Tüketicinin hiçbir hukuki ve cezai sorumluluk üstlenmeksizin ve hiçbir gerekçe
göstermeksizin teslim aldığı veya sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren yedi
gün içerisinde malı veya hizmeti reddederek sözleşmeden cayma hakkının var
olduğunu ve cayma bildiriminin satıcı/sağlayıcıya ulaşması tarihinden itibaren
malı geri almayı taahhüt ederiz.
Tüketici, sahip olduğu haklarının da yazılı bulunduğu sözleşmeyi imzalar ve
kendi el yazısı ile tarihini yazar. Satıcı veya sağlayıcı, bu bilgilerin
sözleşmede yer almasını sağlamak ve taraflar arasında akdedilen sözleşmenin bir
nüshasını tüketiciye vermekle yükümlüdür.
Bu madde hükümlerine göre düzenlenmiş bir sözleşmenin ve malın tüketiciye teslim
edildiğini ispat satıcıya veya sağlayıcıya aittir. Aksi takdirde, tüketici cayma
hakkını kullanmak için yedi günlük süre ile bağlı değildir.
Mesafeli sözleşmeler
Madde 9/A- Mesafeli sözleşmeler; yazılı, görsel, telefon ve elektronik ortamda
veya diğer iletişim araçları kullanılarak ve tüketicilerle karşı karşıya
gelinmeksizin yapılan ve malın veya hizmetin tüketiciye anında veya sonradan
teslimi veya ifası kararlaştırılan sözleşmelerdir.
Mesafeli satış sözleşmesinin akdinden önce, ayrıntıları Bakanlıkça çıkarılacak
tebliğle belirlenecek bilgilerin tüketiciye verilmesi zorunludur. Tüketici, bu
bilgileri edindiğini yazılı olarak teyit etmedikçe sözleşme akdedilemez.
Elektronik ortamda yapılan sözleşmelerde teyid işlemi, yine elektronik ortamda
yapılır.
Satıcı ve sağlayıcı, tüketicinin siparişi kendisine ulaştığı andan itibaren otuz
gün içerisinde edimini yerine getirir. Bu süre, tüketiciye daha önceden yazılı
olarak bildirilmek koşuluyla en fazla on gün uzatılabilir.
Satıcı veya sağlayıcı elektronik ortamda tüketiciye teslim edilen gayri maddî
malların veya sunulan hizmetlerin teslimatının ayıpsız olarak yapıldığını
ispatla yükümlüdür.
Cayma hakkı süresince sözleşmeye konu olan mal veya hizmet karşılığında
tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasının veya borç altına sokan
herhangi bir belge vermesinin istenemeyeceğine ilişkin hükümler dışında kapıdan
satışlara ilişkin hükümler mesafeli sözleşmelere de uygulanır.
Satıcı veya sağlayıcı cayma bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on
gün içinde almış olduğu bedeli, kıymetli evrakı ve tüketiciyi bu hukukî işlemden
dolayı borç altına sokan her türlü belgeyi iade etmek ve yirmi gün içerisinde de
malı geri almakla yükümlüdür.
Tüketici kredisi
Madde 10- Tüketici kredisi, tüketicilerin bir mal veya hizmet edinmek amacıyla
kredi verenden nakit olarak aldıkları kredidir. Tüketici kredisi sözleşmesinin
yazılı olarak yapılması ve bu sözleşmenin bir nüshasının tüketiciye verilmesi
zorunludur. Taraflar arasında akdedilen sözleşmede öngörülen kredi şartları,
sözleşme süresi içerisinde tüketici aleyhine değiştirilemez.
Sözleşmede;
a) Tüketici kredisi tutarı,
b) Faiz ve diğer unsurlarla birlikte toplam borç tutarı,
c) Faizin hesaplandığı yıllık oran,
d) Ödeme tarihleri, anapara, faiz, fon ve diğer masrafların ayrı ayrı
belirtildiği ödeme planı,
e) İstenecek teminatlar,
f) Akdi faiz oranının yüzde otuz fazlasını geçmemek üzere gecikme faizi oranı,
g) Borçlunun temerrüde düşmesinin hukuki sonuçları,
h) Kredinin vadesinden önce kapatılmasına ilişkin şartlar,
ı) Kredinin yabancı para birimi cinsinden kullandırılması durumunda, geri
ödemeye ilişkin taksitlerin ve toplam kredi tutarının hesaplanmasında, hangi
tarihteki kurun dikkate alınacağına ilişkin şartlar,
yer alır.
Kredi veren, taksitlerden birinin veya birkaçının ödenmemesi halinde kalan
borcun tümünün ifasını talep etme hakkını saklı tutmuşsa, bu hak; ancak kredi
verenin bütün edimlerini ifa etmiş olması durumunda ve tüketicinin birbirini
izleyen en az iki taksidi ödemede temerrüde düşmesi halinde kullanılabilir.
Ancak kredi verenin bu hakkını kullanabilmesi için en az bir hafta süre vererek
muacceliyet uyarısında bulunması gerekir. Tüketici kredisinin teminatı olarak
şahsi teminat verildiği hallerde, kredi veren, asıl borçluya başvurmadan,
kefilden borcun ifasını isteyemez.
Tüketici, kredi verene borçlandığı toplam miktarı önceden ödeyebileceği gibi
aynı zamanda vadesi gelmemiş bir ya da birden çok taksit ödemesinde de
bulunabilir. Her iki durumda da kredi veren, ödenen miktara göre gerekli faiz ve
komisyon indirimini yapmakla yükümlüdür. Bakanlık ödenen miktara göre gerekli
faiz ve komisyon indiriminin ne oranda yapılacağının usul ve esaslarını
belirler.
Kredi verenin, tüketici kredisini, belirli marka bir mal veya hizmet satın
alınması ya da belirli bir satıcı veya sağlayıcı ile yapılacak satış sözleşmesi
şartı ile vermesi durumunda satılan malın veya hizmetin hiç ya da zamanında
teslim veya ifa edilmemesi halinde kredi veren tüketiciye karşı satıcı veya
sağlayıcı ile birlikte müteselsilen sorumlu olur.
Kredi verenin ödemeleri bir kıymetli evraka bağlaması ya da krediyi kıymetli
evrak kabul etmek suretiyle teminat altına alması yasaktır. Bu yasağa rağmen
tüketiciden bir kıymetli evrak alınacak olursa, tüketici bu kıymetli evrakı
kredi verenden geri istemek hakkına sahiptir. Ayrıca, kredi veren kıymetli
evrakın ciro edilmesi sebebiyle tüketicinin uğradığı zararı tazmin etmekle
yükümlüdür.
Kredi kartları
Madde 10/A- Kredi kartı ile mal veya hizmet alımı sonucu nakdi krediye dönüşen
veya kredi kartı ile nakit çekim suretiyle kullanılan krediler de 10 uncu madde
hükümlerine tabidir. Ancak, bu tür krediler hakkında 10 uncu maddenin ikinci
fıkrasının (a), (b), (h) ve (ı) bentleri ile dördüncü fıkra hükmü uygulanmaz.
Kredi veren tarafından tüketiciye gönderilen dönemsel hesap özetleri, 10 uncu
maddenin ikinci fıkrasının (d) bendinde öngörülen ödeme planı hükmündedir.
Dönemsel hesap özetinde yer alan asgari ödeme tutarının vadesinde ödenmemesi
halinde; tüketici, 10 uncu maddenin (f) bendinde yer alan gecikme faizi dışında
herhangi bir isim altında yükümlülük altına sokulamaz.
Kredi veren faiz artırımını otuz gün önceden tüketiciye bildirmek zorundadır.
Kredi veren tarafından artırılan faiz oranı geriye dönük olarak uygulanamaz.
Tüketici bildirim tarihinden itibaren en geç altmış gün içinde tüm borcu ödeyip
kredi kullanmaya son verdiği takdirde faiz artışından etkilenmez.
Mal veya hizmetin kredi kartı ile satın alındığı durumlarda, satıcı veya
sağlayıcı, tüketiciden komisyon veya benzeri bir isim altında ilave ödemede
bulunmasını isteyemez.
Süreli yayınlar
Madde 11- Süreli yayın kuruluşlarınca düzenlenen ve her ne amaç ve şekilde
olursa olsun, bilet, kupon, iştirak numarası, oyun, çekiliş ve benzeri yollarla
süreli yayın dışında ikinci bir ürün ve/veya hizmetin verilmesinin taahhüt
edildiği durumlarda; kitap, dergi, ansiklopedi, afiş, bayrak, poster, sözlü veya
görüntülü manyetik bant veya optik disk gibi süreli yayıncılık amaçlarına aykırı
olmayan kültürel ürünler dışında hiçbir mal ya da hizmetin taahhüdü ve dağıtımı
yapılamaz. Bu amaçla kampanya düzenlenmesi halinde, kampanya süresi altmış günü
geçemez. Kampanya konusu mal veya hizmet bedelinin bir bölümünün tüketici
tarafından karşılanması istenemez.
Süreli yayın kuruluşu, kampanyaya ait reklam ve ilânlarında, kampanya konusu mal
veya hizmetin Türkiye genelinde teslim ve ifa tarihlerine ilişkin programını
ilân etmek ve kampanya konusu mal veya hizmetin teslim ve ifasını, kampanyanın
bitiminden itibaren otuz gün içinde yerine getirmek zorundadır.
Kampanya süresince, süreli yayının satış fiyatı, ikinci ürün olarak verilmesi
taahhüt edilen mal veya hizmetin yol açtığı maliyet artışı nedeniyle
artırılamaz. Kampanya konusu mal veya hizmet taahhüdü ve dağıtımı bölünerek
yapılamayacağı gibi, bu mal veya hizmetin ayrılmaz ya da tamamlayıcı parçaları
da ayrı bir kampanya konusu haline getirilemez. Bu Kanunun uygulamasında, ikinci
ürün olarak verilmesi taahhüt edilen her bir mal veya hizmete ilişkin işlemler
bağımsız bir kampanya olarak kabul edilir.
Süreli yayın kuruluşları tarafından düzenlenmeyen, ancak süreli yayınla doğrudan
veya dolaylı irtibatlandırılan kampanyalar da bu hükümlere tabidir.
Abonelik sözleşmeleri
Madde 11/A- Her türlü abonelik sözleşmelerine taraf olan tüketiciler,
isteklerini satıcıya yazılı olarak bildirmek kaydıyla aboneliklerine tek taraflı
son verebilirler.
Satıcı tüketicinin aboneliğe son verme isteğini, yazılı bildirimin kendisine
ulaştığı tarihten itibaren en geç yedi gün içinde yerine getirmekle yükümlüdür.
Süreli yayın aboneliğine son verme isteği ise; yazılı bildirimin satıcıya
ulaştığı tarihten itibaren günlük yayınlarda onbeş gün, haftalık yayınlarda bir
ay, aylık yayınlarda üç ay sonra yürürlüğe girer. Daha uzun süreli yayınlarda
ise, bildirimden sonraki ilk yayını müteakiben yürürlüğe konulur.
Satıcı, abone ücretinin geri kalan kısmını hiçbir kesinti yapmaksızın onbeş gün
içinde iade etmekle yükümlüdür.
Fiyat etiketi
Madde 12- Perakende satışa arz edilen malların veya ambalajlarının yahut
kaplarının üzerine kolaylıkla görülebilir, okunabilir şekilde o malla ilgili tüm
vergiler dahil fiyat, üretim yeri ve ayırıcı özelliklerini içeren etiket
konulması, etiket konulması mümkün olmayan hallerde aynı bilgileri kapsayan
listelerin görülebilecek şekilde uygun yerlere asılması zorunludur.
Hizmetlerin tarife ve fiyatlarını gösteren listeler de birinci fıkraya göre
düzenlenerek asılır.
Etiket, fiyat ve tarife listelerinde belirtilen fiyat ile kasa fiyatı arasında
fark olması durumunda tüketici lehine olan fiyat üzerinden satış yapılır.
Fiyatı; Bakanlar Kurulu, kamu kurum ve kuruluşları veya kamu kurumu niteliğinde
meslek kuruluşları tarafından belirlenen mal veya hizmetlerin, belirlenen bu
fiyatın üzerinde bir fiyatla satışa sunulması yasaktır.
Bakanlık, etiket ve tarife listelerinin şeklini, içeriğini, usul ve esaslarını
bir yönetmelikle düzenler. Bakanlık ve belediyeler, bu madde hükümlerinin
uygulanması ve izlenmesine ilişkin işleri yürütmekle ayrı ayrı görevlidirler.
Garanti belgesi
Madde 13- İmalatçı veya ithalatçılar ithal ettikleri veya ürettikleri sanayi
malları için Bakanlıkça onaylı garanti belgesi düzenlemek zorundadır. Mala
ilişkin faturanın tarih ve sayısını içeren garanti belgesinin tekemmül
ettirilerek tüketiciye verilmesi sorumluluğu satıcı, bayi veya acenteye aittir.
Garanti süresi malın teslim tarihinden itibaren başlar ve asgari iki yıldır.
Ancak, özelliği nedeniyle bazı malların garanti şartları, Bakanlıkça başka bir
ölçü birimi ile belirlenebilir.
Satıcı; garanti belgesi kapsamındaki malların, garanti süresi içerisinde
arızalanması halinde malı işçilik masrafı, değiştirilen parça bedeli ya da başka
herhangi bir ad altında hiçbir ücret talep etmeksizin tamir ile yükümlüdür.
Tüketici onarım hakkını kullanmışsa, garanti süresi içerisinde sık arızalanması
nedeniyle maldan yararlanamamanın süreklilik arz etmesi veya tamiri için gereken
azami sürenin aşılması veya tamirinin mümkün bulunmadığının anlaşılması
hallerinde, 4 üncü maddede yer alan diğer seçimlik haklarını kullanabilir.
Satıcı bu talebi reddedemez. Tüketicinin bu talebinin yerine getirilmemesi
durumunda satıcı, bayi, acente, imalatçı-üretici ve ithalatçı müteselsilen
sorumludur.
Tüketicinin malı kullanım kılavuzunda yer alan hususlara aykırı kullanmasından
kaynaklanan arızalar, iki ve üçüncü fıkra hükümleri kapsamı dışındadır.
Bakanlık, hangi sanayi mallarının garanti belgesi ile satılmak zorunda
bulunduğunu ve bu malların arızalarının tamiri için gereken azami süreleri Türk
Standartları Enstitüsünün görüşünü alarak tespit ve ilânla görevlidir.
Tanıtma ve kullanma kılavuzu
Madde 14- Yurt içinde üretilen veya ithal edilen sanayi mallarının tanıtım,
kullanım, bakım ve basit onarımına ilişkin Türkçe kılavuzla ve gerektiğinde
uluslararası sembol ve işaretleri kapsayan etiketle satılması zorunludur.
Bakanlık, sanayi mallarından hangilerinin tanıtma ve kullanım kılavuzu ve etiket
ile satılmak zorunda bulunduğunu ve bunlarda bulunması gereken asgari unsurları
Türk Standartları Enstitüsünün görüşünü alarak tespit ve ilânla görevlidir.
Satış sonrası hizmetler
Madde 15- İmalatçı veya ithalatçılar, sattıkları, ürettikleri veya ithal
ettikleri sanayi malları için o malın Bakanlıkça tespit ve ilân edilen kullanım
ömrü süresince, yeterli teknik personel ve yedek parça stoku bulundurmak
suretiyle bakım ve onarım hizmetlerini sunmak zorundadırlar.
İmalatçı veya ithalatçıların bulundurmaları gereken yedek parça stok miktarı
Bakanlıkça belirlenir.
İthalatçının herhangi bir şekilde ticari faaliyetinin sona ermesi halinde,
kullanım ömrü süresince bakım ve onarım hizmetlerini, o malın yeni ithalatçısı
sunmak zorundadır.
Bakanlık, hangi mallar için servis istasyonları kurulmasının zorunlu olduğu ile
servis istasyonlarının kuruluş ve işleyişine dair usul ve esasları Türk
Standartları Enstitüsünün görüşünü alarak tespit ve ilânla görevlidir.
Garanti belgesiyle satılmak zorunda olan bir sanayi malının garanti süresi
sonrasında arızalanması durumunda, o malın Bakanlıkça belirlenen azami tamir
süresi içerisinde onarımı zorunludur.
Ticari reklam ve ilanlar
Madde 16- Ticari reklam ve ilânların kanunlara, Reklam Kurulunca belirlenen
ilkelere, genel ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına uygun, dürüst ve doğru
olmaları esastır.
Tüketiciyi aldatıcı, yanıltıcı veya onun tecrübe ve bilgi noksanlıklarını
istismar edici, tüketicinin can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürücü, şiddet
hareketlerini ve suç işlemeyi özendirici, kamu sağlığını bozucu, hastaları,
yaşlıları, çocukları ve özürlüleri istismar edici reklam ve ilânlar ve örtülü
reklam yapılamaz. |
